Bossche Encyclopedie | Jan Derkennes

Jan Derkennes

? - 1607

Jan II Darkennes 's-Hertogenbosch 1534-1607

Steenhouwer, loodsmeester bij de bouw van de St. Jan

Jan II Darkennes was de zoon van Jan I Darkennes en zijn 2e echtgenote, Lysbeth Jans van Oerle, dochter van Jan van Oerle, alias van Hersel. Hij is in 1534 geboren in 's-Hertogenbosch. Hij heeft zijn vader vermoedelijk omstreeks 1565 als loodsmeester opgevolgd, maar zijn vader bleef tot op hoge leeftijd actief bij de voltooiing van de bouw van de St. Jan. Jan II trouwde vóór 1566 met Maryken Aernts Kemp, dochter van Aernt Kemp en Zegerken Goessens Bloemart. Aanvankelijk woonde Jan II in het huis van zijn vader, hoek Peperstraat-Lange Putstraat. In 1615 wordt vermeld dat hij het huis "de Olifant" bewoont aan de Markt. Later is ook sprake van een huis in de Sint Jorisstraat. In 1587-1588 verkocht hij een hoekhuis in de Putstraat, vermoedelijk de woning van zijn vader. Jan II is in 1607 overleden in 's-Hertogenbosch. Hij en zijn vrouw Maryken hebben op 24 januari 1607 hun testament opgesteld voor notaris Peeter van Leeuwen. Uit hun huwelijk zijn vier kinderen bekend: Mariken, Jacob Jans (korenkoper en schoenmaker), Zeger Jans (wollenlakenkoper), Hans (beroep onbekend).

Jan Darkennes II zou de laatste loodsmeester worden van de St. Jan, waarmee de twee generaties Darkennes tachtig jaar verantwoordelijk zijn geweest voor de bouw en het onderhoud van de St. Jan. Het schijnt dat na zijn dood de Sint Jan niet meer over een eigen loodsmeester beschikte of behoefde te beschikken.
Nazaten van Jan Darkennes bleven nog vele eeuwen in Den Bosch wonen. Langzamerhand veranderde de familienaam in 'De Kennis' en tenslotte kortweg Kennis.
Jan I Darkennes heeft tijdens zijn leven blijkbaar twee grafstenen gemaakt (nr. 43 en 71). Op beide grafzerken wordt de naam Jan Darkennes vermeld, maar de overlijdensdatum van Jan I uitsluitend op zerk 43. Jan I is dan ook onder deze zerk begraven. Jan II ligt begraven onder grafzerk 71 met als naam Jan derkenis. Zijn vrouw en zoon Hans zijn elders in de kerk begraven in een familiegraf van Hadewich, vrouw van Gerit Keymp (Kemp), overleden in 1505 (zerk 386). In het graf van Jan II Darkennes zijn verder begraven Lysbeth Jans, de 2e echtgenote van Jan I en moeder van Jan II. Verder de zuster van Jan II (Kathalijne of Catharina) en haar man Jan van den (N)Oort en later in 1648 ook nog hun zoon Hans van den (N)Oort en diens echtgenote Mechtelt (1626).

Opvallend is het huismerk dat in de linkerbenedenhoek van de zerk voorkomt dat sterk lijkt op dat van Alart Duhamel. Het merkteken van Darkennes blijkt een monogram bestaande uit de letters JDK (afb. 1). Ook het merkteken van Alard Duhamel bestaat uit een monogram met A, D en H (afb. 2).

afb. 1

afb. 2

Bronnen
•	G.C.M. van Dijk, 'Hediart en Derkennes : Architecten van de St. Janskathedraal te 's-Hertogenbosch, ca. 1516-1607' in: Brabantse Leeuw 46 (1997) 96-102
•	C.J.A.C. Peeters, De Sint Janskathedraal te 's-Hertogenbosch (2011) 42
•	J. van Oudheusden e.a., De grafzerken van de St. Jan te 's-Hertogenbosch (2010) II. 115-117, 193-197; IV. 27-28
•	J.F.M. Kennis, 'Meester Jan Darkennes (1485-1572) : Bouwmeester van de Sint-Janskathedraal' in: Brabantse Leeuw 46 (1997) 138-146

Harry Satter, november 2016

Jan II Darkennes

Jan Darkennes werd opgevolgd door zijn gelijknamige zoon, die in hetzelfde huis woonde als zijn vader en die op 24 juli 1572 overleed. De grafzerk waaronder zowel zijn vader (‘Jan [D]aarkenez...	41
meest sterf a° xv..’), zijn zuster Katerina, in 1552 overleden, hijzelf (‘Jan Derkinnes loedsmeest. sterf a° 1572 24 July’) als zijn dochter Metken, op 28 januari 1598 overleden, begraven lagen, is nog in de Sint Jan aanwezig. Het wapen daarop is gedeeld met in de rechterhelft een Andrieskruis, tussen welks bovenste armen een passer.⁸⁷	42

Noten
87.	Smits, Grafzerken, no. 64.

C. Peeters, De Sint Janskathedraal 's-Hertogenbosch (1985) 41-42

1997

G.C.M. van Dijck

Hediart en Derkennis : Architecten van de Sint-Janskathedraal te 's-Hertogenbosch, ca. 1516-1607

De Brabantse Leeuw 2 (1997) 96-102

Henk Henkes, Van den Raethuys tot Stadhuis (2016) 14, 15, 16, 17, 237

C. Peeters, De Sint Janskathedraal te 's-Hertogenbosch (1985) 41, 42

Jan Derkennes

? - 1607

Jan II Darkennes 's-Hertogenbosch 1534-1607

Steenhouwer, loodsmeester bij de bouw van de St. Jan

Jan II Darkennes

G.C.M. van Dijck

n: vermelding in een voetnoot

Op deze pagina

Zie ook